Bún Hến Mai Xá: Món ăn dân dã nổi tiếng ở Quảng Trị

Dừng chân Quảng Trị, bạn không nên bỏ lỡ một lần thử qua món Bún Hến Mai Xá, đặc sản của làng Mai Xá (xã Gio Mai, Gio Linh, Quảng Trị). Đây là một món ăn rẻ, ngon, bình dị và nổi tiếng ở Quảng Trị bao con trăng lên. Được làm từ những con “chắt”, chắt thuộc họ nhà hến nhưng có kích thước nhỏ hơn loại lớn nhất chỉ bằng hạt bắp. Bún hến Mai Xá vinh dự được công nhận trong TOP 100 món ăn, đặc sản ẩm thực tiêu biểu Việt Nam (2016 – 2020). Cùng tìm hiểu xem món ăn dân dã này có gì đặc biệt mà có thể khiến bạn nhớ mãi không quên.

Nguyên liệu chính của bún hến Mai Xá

Sự khác biệt của món Bún Hến Mai Xá với những thương hiệu bún khác chính là “Chắt Chắt”. Một loài sinh vật nước lợ này giàu chất đạm nên rất bổ dưỡng. Nhiều người vẫn hay nhầm lẫn con hến với chắt chắt. Nhưng thực ra chúng hoàn toàn khác nhau tuy cùng sống trong môi trường nước lợ. Nhìn bề ngoài chắt chắt nhỏ hơn hến và có màu đen sậm. Vì chúng thường sống dưới bùn cát để trốn kẻ thù và tìm kiếm thức ăn.

Chắt chắt rất bổ và tốt cho sức khỏe: chứa nhiều protid, chất sắt, đồng nhiều vitamin B12, ít cholesterol. Nên thích hợp với người thiếu máu và người bị bệnh tim mạch. Thịt chắt chắt vị ngọt mặn, tính hàn, không độc. Có tác dụng hoạt tràng, thông khí, mát gan, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu.

Những ai đã từng ăn chắt chắt do chính người Mai Xá chế biến thì chắc chắn sẽ không quên hương vị ngọt ngào của món ăn dân dã rẻ tiền này. Khi thưởng thức các món chắt chắt ở Làng Mai Xá, nhiều người không ngần ngại gọi tiếp lần thứ hai, thứ ba. Có người ăn xong thấy món chắt chắt ngon quá nên mua thêm mang về .

Cách chế biến cũng rất đơn giản không cầu kỳ

Chắt Chắt thường sống dưới bùn cát nên để làm sạch là điều quan trọng nhất. Chắt Chắt mang về ngâm nước gạo để nhả hết cát và nhớt. Sau đó cho vào rổ rồi chà thật mạnh cho sạch lớp bùn bám ngoài phần vỏ. Cho chắt chắt vào nồi luộc chín. Nhớ khi nước sôi thì lấy đũa khuấy liên tục cho chắt chắt mở vỏ, cho vào chậu nước đãi lấy ruột. Lấy nước luộc Chắt Chắt làm nước dùng rất ngọt và mát. Hoặc dùng nước luộc này nấu với rất nhiều loại rau xanh đều rất ngon.

Cho chắt chắt xào trên lửa lớn với hành phi thơm. Cho đến khi săn lại, nêm nếm cho thấm vị. (Riêng phần thịt chắt chắt xào xúc bánh tráng là món ăn dân dã, rẻ tiền, nhưng được nhiều người ưa thích, cái vị ngọt của chắt chắt, giòn giòn của bánh tráng, thơm thơm của hành phi quyện lại nơi đầu lưỡi, một hương vị thật khó quên).

Cho nước luộc và gừng vào là đã được một nồi nước dùng đậm đà. Giã thêm một chén muối ớt, những hạt muối sống với trái ớt tươi + gừng, đâm thật cay. Món bún sẽ ngon hơn khi ăn kèm nước mắm ớt tỏi và gừng. Những hương vị không thể thiếu của người Quảng Trị trong các bữa ăn. Cuối cùng cho Bún vào tô kèm thêm một ít rau thơm, ngò, chan nước dùng vào và thưởng thức.

Món ăn bình dị nhưng đậm vị quê hương

Bún hến Mai Xá tuy chỉ là một món ăn bình dị nhưng lại chứa đựng bao kỳ công của người chế biến. Đó là kết tinh của sự chắt chiu từ cuộc sống nhọc nhằn của những người con quê hương. Không chỉ là một món ngon của mảnh đất Quảng Trị, bún hến Mai Xá còn mang hương vị dân dã, thắm đượm tình quê để ai đi xa sẽ còn nhớ mãi. Bún Hến Mai Xá là một món ăn dân dã không cầu kỳ nhưng mang hương vi đặc trưng riêng của một vùng quê Quảng Trị, là món ăn đặc sản Quảng Trị và được nâng thành một thứ văn hóa ẩm thực của những làng quê ven sông Thạch Hãn.